کشکول

ناصرالدین شاه به شعر و نقاشی علاقمند و از خدمت چندین استاد استفاده کرده و این ایام نزد میرزا ابوالحسن خان غفاری تعلیم می گرفت . در بیرون و اندرون هر وقت که شوق هنرهای زیبا به سرش می افتاد ، شعر می گفت و نقاشی می کرد . در بیرون صورت وزرا و درباریان و شعرا را می کشید و در اندرون شبیه خانم ها و کنیزان و خواجه سرایان را می ساخت که همه در نهایت شباهت بودند و زیر هر کدامی جمله مناسب اوضاع و احوال آن شخص و یا شعری یادداشت می کرد

مثلا زیر صورت میرزا یوسف مستوفی الممالک نوشته بود درویش است و شاهد باز ، زیر صورت سامی افندی سفیر عثمانی نوشته بود ترک و حدیث دوستی ، قصه آب و آتش است .

زیر صورت یکی از شاهزادگان درجه اول نوشته بود دیوث است و پول پرست ، صورت اغلب زن های اندرون را هم که طرف توجه بودند سیاه قلم ساخته بود زیر صورت جیران نوشته بود : گر کسی سرو شنیدست به رفتار این است ، زیر صورت گلین خانم نوشته بود گویند دهان غنچه تنگ است ، اما نه به تنگی دهانت ، زیر صورت شیرازی کوچیکه نوشته بود آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست

زیر صورت دلپسند خانم نوشته بود :

یارت آمد ای عاشق ، دین و دل مهیا کن          

             یا به عشوه راضی شو یا به غمزه سودا کن